De IMA heeft het mineraal in 1971 erkend als zelfstandig mineraal en geeft als formule CuPb4(SO4)O2(OH)4 · H2O Elyiet vormt kleine naaldvormige kristallen die soms zijn samengegroeid tot radiaalstralige clusters. De kleur van de kristallen is paars/violet, bleek paars maar soms is er een verloop van paars naar wit. De elyiet naalden hebben een zijde glans en meestal zijn de kristallen transparant. De kristallen kunnen een lengte bereiken tot 0,4 millimeter, maar zijn gemiddeld niet veel langer dan 0,15 tot 0,2 mm.
Verdere eigenschappen: de hardheid is 2 op de schaal van Mohs, de streepkleur is licht paars tot wit. Maar deze beide eigenschappen kunnen we voor het determineren nauwelijks of niet gebruiken gezien het zeer kleine formaat van de kristallen.
Type lokaliteit
Elyiet is voor het eerst beschreven in materiaal uit de Caroline mijngang, Ward Mine (Silver King Mine), Ward Mining District, White Pine County, Nevada, USA. In de mijngang was hoofdzakelijk massieve chalcopyriet, sfaleriet, galeniet en pyriet aanwezig. De elyiet werd begeleid door langiet en serpieriet.
Geologie van de type lokaliteit
De Ward Mine erts-afzetting bestaat uit een polymetallische Cu, Au, Ag en Pb-Zn skarn. De moedergesteentes van de skarn afzetting zijn Paleozoïsche kalksteen en leisteen dat is geïntrudeerd door een groot porfierisch kwartsmonzoniet lichaam. De metalen die de intrusie met zich meebracht hebben gereageerd met elementen uit de moedergesteentes en zijn daarin neergeslagen waardoor ze oorspronkelijke mineralen in het gesteente vervangen. Hoe dichter het moedergesteente bij de intrusie was, hoe meer het gesteente gemetamorfoseerd is. Hierdoor zijn vier aparte enigszins onregelmatige erts-zones ontstaan die in elkaars verlengde liggen.
Wereldwijd zijn er nog enkele vindplaatsen waar elyiet in situ is ontstaan. Het mineraal komt voor in kleine holtes in oxiderende lood-koper-zinksulfide-ertsen (sulfidische ertsafzettingen).
Mijnbouw in Ward
De ertsafzettingen zijn gevonden rond 1870. Tussen 1876 en 1883 was er rond Ward een grote mijnbouwactiviteit. Zes bedrijven waren 14 mijnen aan het ontwikkelen. Maar alleen de ontsluitingen van de Caroline Groep produceerde daadwerkelijk erts. In de periode vanaf 1906 tot 1990 werd er sporadisch mijnbouw bedreven in het gebied. Vaak werd oud materiaal van het mijn afval of van de smelter opnieuw gewonnen en verwerkt. In 1998 is vastgesteld dat er in Ward Mining District nog een aanzienlijk reserve aanwezig was.
Elyiet is ook een anthropogeen mineraal
Anthropogene mineralen zijn gevormd door tussenkomst van de mens. In vroeger tijd was men bij het smeltproces van ertsen niet altijd in staat om uit het erts voor 100% het gewenste metaal te verkrijgen. Er bleven in de rest gesteenten (de slakken) nog metalen achter. Die slakken zijn dus door tussenkomst van de mens ontstaan. In de slakken zijn in de loop der tijd, door chemische/geologische processen bepaalde mineralen ontstaan die hun oorsprong vinden in het nog aanwezige residu van het smeltproces.
Mindat noemt 13 landen en 94 vindplaatsen waar het mineraal voorkomt. Van de 94 vindplaatsen zijn er 47 als vindplaats van slakken mineralen aangegeven. Het gaat hierbij om loodrijk materiaal bij oude ertsverwerkingsinstallaties waar het voorkomt in holten in de slakken. Op oude mijnafval bergen is vaak materiaal aanwezig dat gedeeltelijk is bewerkt om erts te winnen. Soms kan in kalkhoudend cement dat in de mijn gebruikt is elyiet ontstaan. Van de overige 47 vindplaatsen is het niet altijd duidelijk of op de betreffende vindplaats elyiet gevormd wordt in een natuurlijk voorkomend gesteente of dat de kristallen zijn gegroeid op een door de mens bewerkt materiaal.
Gebruikte literatuur
- Minerals and their Localities, door J. Minerals and their Localities, door J.H. Bernard en J. Hyršl; uitg. Granit
- Handbook of Mineralogy, volume V, door Anthony, Bideaux, Bladh, Nichols uitg: Mineral Data Publishing, TucsonH.
- Mineral-Fundstellen Baden-Würtenberg, door M.Glas & H.Schmeltzer; uitg. Christian Weise
- Elyite, basic lead-copper sulfate, a new mineral from Nevada. Williams, S.A. (1972) American Mineralogist: Introductie
- Mindat.org